Pesten op het werk

Het gebeurt veel vaker dan je denkt: pesten op het werk. In Nederland wordt 1 op de 10 mensen slachtoffer van pesten op de werkvloer. Dit is een ernstige situatie, die zelfs gevaarlijk kan zijn voor je gezondheid. Het liefst werken we op een plek waar iedereen zich fijn en veilig voelt. Wordt er op jouw werk gepest? In dit stappenplan leggen we je uit wat je er tegen doet.

1. Wat is pesten op het werk?

Wat is gewoon een flauw grapje en wat is pesten op het werk? Het is soms best lastig om dat verschil op te merken bij jezelf. Maar ook om dat voor collega’s te bepalen. Pesten gebeurt op heel veel verschillende manieren, maar we geven je wat voorbeelden van hoe pesten op het werk eruit kan zien.

Voorbeelden van pesten door collega’s:

Voorbeelden van pesten door je leidinggevende:

Ik werkte al twee jaar in een klein bedrijf. Mijn baas, collega's en ik waren het niet altijd eens over alles, maar dat stond ons nooit in de weg. Tot mijn baas en collega's opeens van alles een probleem ging maken. Ik zou mijn uren niet maken, niet collegiaal zijn, moest opeens toestemming vragen voor taken en mocht niet thuiswerken tijdens corona. Ze beschuldigden mij van dingen die ik nooit had gezegd of gedaan! Ik ging echt met tegenzin naar mijn werk en werd onzeker. Mijn baas op dit gedrag aanspreken durfde ik niet, want ik was bang voor de gevolgen. Uiteindelijk heb ik ontslag genomen. Toen pas bleek dat dat al die tijd hun doel was geweest. Ze wilden van mij af zonder ingewikkeld proces. Hadden ze dat maar gewoon eerlijk gezegd, want die aanpak doet heel veel met een mens.' - Simone (33)

2. Pesten is ongezond

Het is belangrijk om te weten wat de gevolgen zijn van pesten op het werk. Degene die gepest wordt, kan zich gestresst, onzeker en onveilig voelen. Dat is zwaar als je tegelijkertijd ook nog je werk moet doen. Burn-outklachten en depressieve gevoelens komen ook voor. Kortom: het is niet goed voor je gezondheid en geluk. Laat het dus niet gebeuren in jouw buurt. Meedoen of wegkijken is niet oké.

Ook als je zelf niet het slachtoffer bent, heeft pestgedrag op de werkvloer vaak toch invloed op jou. Je kunt bijvoorbeeld het gevoel krijgen dat je mee moet doen met het pesten of je bent bang dat je het volgende slachtoffer wordt. Een werkvloer waar gepest wordt, is geen veilige omgeving. Werknemers kunnen zich minder goed op hun werk focussen en worden minder creatief. Als pesten op de werkvloer doorgaat, stijgt uiteindelijk ook het aantal medewerkers dat zich ziek meldt. We hoeven je niet uit te leggen waarom dat slecht is voor een bedrijf.

'Op de eerste dag van mijn nieuwe baan kreeg ik meteen alle rotklusjes en collega's weigerden te helpen. Ook bedachten ze leugens over mij en vertelden die aan onze leidinggevende. Op mijn tweede dag werd ik plots ontslagen, omdat ik niet goed in de groep zou liggen. Ondanks dat ik er niet meer werkte, hebben die ex-collega's mij nog maanden online lastiggevallen. Waarom ze het deden, weet ik nog steeds niet. Het was een moeilijke en traumatische tijd. Het hele jaar erna durfde ik nergens meer te solliciteren. Danzkij EMDR-therapie ben ik er uiteindelijk overheengekomen. Gelukkig heb ik nu een hele fijne baan in de zorg.'' - Machieltje (22) 

3. Steun de collega die gepest wordt

Het is makkelijk om weg te kijken, maar veel beter om pesterijen niet te laten gebeuren en je hulp aan te bieden. Wie niet ingrijpt, werkt uiteindelijk mee aan een pestcultuur op het werk. Mond opentrekken dus!

Als je het idee hebt dat een collega wordt gepest, neem diegene dan op een veilig moment apart. Vraag of je het goed hebt gezien en bied je hulp aan. Het is voor degene die gepest wordt heel fijn om iemand te kunnen vertrouwen. Zo staat je collega er niet alleen voor. Overleg of je misschien meer collega’s in vertrouwen mag nemen. Zo vorm je een sterk front tegen de pesters.

'Een collega nam me op een dag in vertrouwen. Ze vertelde dat een mannelijke collega van ons regelmatig vrouwonvriendelijke opmerkingen naar haar maakte. Ze durfde de pester niet alleen te confronteren en ook niet naar de baas te stappen. Uiteindelijk hebben we hem samen aangesproken op zijn gedrag. Hierna hield hij zich een week koest, maar ging daarna harder dan ooit door met zijn pestgedrag. Toen hebben we het gemeld bij onze leidinggevende. De pester is op staande voet ontslagen.' - R. (21)

4. Zo pak je pesters aan

Word jij of een ander gepest door een collega? Dan raden we je aan om het gesprek aan te gaan met de pester. Soms helpt het om de persoon uit te leggen hoe vervelend en kwetsend zijn of haar gedrag is. Maak duidelijk dat het pestgedrag echt niet oké is. Durf je niet alleen in gesprek? Doe het dan met iemand samen. Je kunt de situatie ook altijd met je leidinggevende of een vertrouwenspersoon binnen het bedrijf bespreken.

Maar wat als het juist je leidinggevende is die pestgedrag vertoont? Maak dan een afspraak met de afdeling HR, een vertrouwenspersoon of de baas van je leidinggevende. Dat kan spannend zijn, maar is wel heel belangrijk. Onthoud: dit pestgedrag is niet normaal en hoef je echt niet te pikken!

5. Soms is pesten strafbaar en kun je aangifte doen

Of pesten op de werkvloer strafbaar is, ligt aan wat er precies gebeurt of is gebeurd. Roddelen is bijvoorbeeld heel vervelend, maar geen misdrijf en dus niet strafbaar. Lichamelijk en seksueel geweld of intimidatie is een misdrijf en dus wel strafbaar. Je kunt in dit geval aangifte doen bij de politie. Pestgedrag als roddelen of buitensluiten is dus niet strafbaar volgens de wet, maar zou wel afgestraft moeten worden door je werkgever. Een collega of leidinggevende die pest, kan dan geschorst of ontslagen worden.

6. Dit doet de FNV voor je

Als je je zorgen maakt over pestgedrag op jouw werk of als je advies wil over hoe je een slachtoffer kunt helpen, dan is FNV Young & United er voor jou. We luisteren naar je verhaal en denken mee over oplossingen. Ook als jouw werkgever te weinig doet om het pesten aan te pakken, kunnen we je adviseren en je helpen. Heb je vragen of wil je graag met iemand praten? Stuur ons dan eens een appje.

Hopelijk heb je iets aan het stappenplan gehad en weet je nu beter hoe je pesters op je werk kunt aanpakken. Pestgedrag is schadelijk en hoef je niet te accepteren. In de onderstaande download lees je nóg meer tips van experts én van mensen die zelf zijn gepest op hun werk.