Langdurig ziek, wat nu?
Alles wat je moet weten bij langdurige ziekte
Ziek thuiszitten is altijd vervelend. Maar wat als er iets aan de hand is waardoor je niet snel weer aan het werk kan? Dat kan bijvoorbeeld door een burn-out of een ongeluk. In dit geval is het belangrijk om te weten wat je rechten en mogelijkheden zijn. In dit artikel leggen we alles uit wat je moet weten als je langdurig ziek bent.
1. Hoe lang kun je (betaald) ziek thuis blijven?
2. Wat zijn ziektedagen en hoeveel heb je er per jaar?
3. Mag je werkgever controleren of je ziek (genoeg) bent?
Hoe lang kun je (betaald) ziek thuis blijven?
Als je een tijdelijk of vast contract hebt, kun je in Nederland wettelijk maximaal twee jaar ziek thuis blijven met recht op doorbetaling van je loon. Tijdens het eerste ziektejaar heb je recht op minstens 70% van je loon en minimaal het minimumloon. Dit kan in sommige cao's hoger zijn, bijvoorbeeld 100% gedurende een bepaalde periode. In het tweede ziektejaar krijg je ook minstens 70%, maar hoeft je werkgever dat niet tot het minimumloon aan te vullen.
Maar let op, er gelden verschillende regels voor vaste en tijdelijke contracten. Ben je nog ziek terwijl je tijdelijke contract afloopt? Dan hoeft je werkgever geen loon meer door te betalen. Bij een vast contract blijf je in dienst en heb je wél recht op doorbetaling volgens de wettelijke regels.
Er zijn natuurlijk nog meer soorten contracten. Check hier de regels voor oproepcontracten, nul-urencontracten, min-maxcontracten en voor uitzendkrachten.
De Ziektewet is een vangnet voor werknemers die ziek zijn en geen recht hebben op loondoorbetaling door hun werkgever. De uitkering vanuit de Ziektewet bedraagt 70% van je dagloon en kan maximaal twee jaar duren.
Wat zijn ziektedagen en hoeveel heb je er per jaar?
Gemiddeld melden werknemers in Nederland zich 4 tot 7 keer per jaar ziek, afhankelijk van de sector en leeftijd. Een maximaal aantal ziektedagen bestaat niet. Tijdens je ziekte zal je werkgever contact met je houden over de verwachte duur. Mocht de verwachting zijn dat je voor een langere periode ziek bent dan kan de werkgever de bedrijfsarts of arbodienst alvast inschakelen. De bedrijfsarts of arbodienst moet in elk geval bij 6 weken ziekte worden ingeschakeld.
Meestal krijg je vanaf je eerste ziektedag doorbetaald. Maar check wel even wat er hierover in je cao of arbeidsovereenkomst staat. Soms heb je namelijk wachtdagen. In dat geval hoeft je baas over de eerste of eerste twee dagen geen loon te betalen.
'Een half jaar geleden liep ik hersenletsel op bij een aanrijding met een auto. Ik heb daardoor ongeveer 4/5 maanden niet kunnen werken. Ik had veel hoofdpijn en kon niets onthouden. Inmiddels ben ik weer aan het re-integreren. Mijn werkgever geeft me alle ruimte om dat naar eigen inzicht op te bouwen. Mijn leidinggevende zegt zó vaak dat ik niet te hard moet gaan en aan mezelf moet denken. Dat had ik eigenlijk niet verwacht. Ook mijn collega’s zijn heel begripvol wanneer ik iets (nog) niet kan of vergeet. Voorheen was ik bang dat men me een aansteller zou vinden, maar die angst is compleet weg. De re-integratie gaat voor mijn eigen gevoel te langzaam, maar ik neem de adviezen van de bedrijfsarts wel aan. Ik wil zelf gewoon méér en zo snel mogelijk terug naar ‘normaal’. Ik heb momenteel een tijdelijk contract, maar mijn leidinggevende heeft aangegeven dat hij me een vast contract wil geven!' - Lena (28), analist
Mag je werkgever controleren of je ziek (genoeg) bent?
Je werkgever mag niet zelf controleren of je ziek (genoeg) bent, daarvoor moet je leidinggevende de bedrijfsarts inschakelen. Je krijgt dan een uitnodiging voor een gesprek. Dat gebeurt natuurlijk niet bij ieder griepje, maar wel als je voor langere tijd ziek bent. De bedrijfsarts beoordeelt je gezondheid en bepaalt of je kan werken of niet. De privacyregels zijn hierbij streng: de arts vertelt je werkgever alleen of je ziek bent en niet wat je precies mankeert. Na de beoordeling van de bedrijfsarts moet je het advies van die arts opvolgen. Ben je het niet eens met de conclusie? Dan heb je recht op een second opinion bij een andere bedrijfsarts.
Na je bezoek aan de bedrijfsarts volg je dus het advies op. Soms betekent dit dat je een paar maanden complete rust houdt of dat je minder uur per week gaat werken. Ondertussen houd je contact met de bedrijfsarts, die zal bijhouden hoe het met je gaat. Dat kan telefonisch of tijdens een spreekuur. Samen met de bedrijfsarts werk je aan je re-integratie, zodat je gezond weer aan het werk kunt.
'Mijn hele leven draaide op een gegeven moment alleen maar om werk. Ik werkte fulltime, maakte overuren en werkte in mijn hoofd constant door. Ik sliep steeds slechter en ging mentaal en fysiek achteruit. Vanuit mijn werkgever was er geen begrip. Uiteindelijk ben ik naar de huisarts gegaan, die constateerde een burn-out. Ik heb toen ongeveer 2 maanden thuis gezeten. Terwijl ik thuis zat voelde ik alleen maar druk, want ‘ik moet binnenkort weer’. Eigenlijk begon ik veel te vroeg weer 12 uur per week te werken en dat werd steeds iets meer. Echt beter was ik nog helemaal niet. Het voelde als een bodemloze put zonder uitweg. Dat veranderde gelukkig tijdens een gesprek met mijn werkgever en iemand van het uwv. Er kwam een vaststellingsovereenkomst. Dat was een enorme opluchting! Mijn tip voor mensen die hetzelfde meemaken? Laat je niet gek maken, geef aan wat je voelt en luister naar jezelf. Neem je tijd! Met mij gaat het nu weer goed. Nadat ik was opgestapt, had ik wat tijd om mijn oude werk compleet los te laten en te herstellen. Inmiddels werk ik met veel plezier bij mijn droombaan!' - Annabel (25), marketeer
Mag je wel op vakantie als je ziek bent? Ja! Ook als je bent ziek gemeld, mag je in principe op vakantie. Dit mag alleen als het je herstel niet belemmert. Een bedrijfsarts moet dit beoordelen. Overleg dus altijd met je werkgever! Zorg ervoor dat je duidelijke afspraken maakt en alles schriftelijk vastlegt om misverstanden te voorkomen.
Hopelijk ben je beter op de hoogte van je rechten en plichten. Heb je nog hulp nodig? Voor vragen of persoonlijk advies kun je altijd terecht bij de Whatsapp-service van FNV Young & United.
