Wat is een cao?
Dit is waarom een cao belangrijk is voor jou
Tussen jou en je werkgever gelden allerlei afspraken. Deze afspraken zijn vaak vastgelegd in een cao, een collectieve arbeidsovereenkomst. Maar wat is een cao precies? En wat als je er geen hebt? Dat leggen we allemaal uit in dit artikel over de cao!
1. Wat is een cao?
2. Wat zijn de voordelen van een cao?
3. Hoe komt een cao tot stand?
4. Moet een bedrijf de afspraken uit de cao precies opvolgen?
5. Wat als je niet onder een cao valt?
Wat is een cao?
Een cao (collectieve arbeidsovereenkomst) is een verzameling afspraken tussen werkgevers en werknemers. Het woord ‘collectieve’ betekent dat het gaat om afspraken voor een hele sector of bedrijf. Deze afspraken kunnen gaan over dingen als loon, werktijden, vakantiedagen en pensioenregelingen. Belangrijke zaken dus!
Stel je bijvoorbeeld voor dat je werkt in de horeca. De cao voor de horeca bepaalt dan wat het loon is voor jouw functie, hoeveel vakantiedagen je hebt en hoe ver van tevoren je rooster bekend moet zijn.
Wat zijn de voordelen van een cao?
Waarom is een cao nou handig of zelfs noodzakelijk? Een cao biedt duidelijke afspraken waar jij en je werkgever je aan moeten houden. Dit geeft zekerheid. Je weet precies waar je recht op hebt, bijvoorbeeld met betrekking tot loon en werktijden. Als er iets niet duidelijk is of bij conflicten, kun je altijd terugvallen op de afspraken in de cao.
Een cao zorgt er ook voor dat je in bepaalde situaties beter beschermd bent. Denk bijvoorbeeld aan ziekte of ontslag. In de cao kunnen afspraken staan die gunstiger zijn dan de wettelijke regels. Hierdoor sta je als werknemer sterker. Check je cao dus goed als je in zo’n situatie komt!
Een cao is meestal een jaar of twee jaar geldig, maar nooit meer dan vijf jaar. Als de looptijd voorbij is en er is nog geen nieuwe cao, dan blijft de oude cao geldig. Ondertussen wordt er onderhandeld over een nieuwe cao. Dat is een mogelijkheid om te onderhandelen over hogere lonen of bepaalde regelingen die het werkende leven wat aangenamer maken.
Hoe komt een cao tot stand?
Een cao komt tot stand aan de onderhandeltafel tussen werkgevers en vakbonden. De vakbonden vertegenwoordigen in deze gesprekken hun leden, de werknemers. Het doel is een overeenkomst waar de werknemers én werkgevers tevreden mee zijn. Als dat gelukt is, geldt de cao voor alle werknemers. Dus ook voor de werknemers die geen lid zijn van de vakbond.
“Bij het onderhandelen over een cao is het belangrijk dat ik weet wat er leeft op de werkvloer. Daarom ga ik in gesprek met werknemers. Ik vertel ze wat wij als vakbond zien in de maatschappij, maar ik luister ook naar wat zij belangrijk vinden. Als je op de stoel van de baas zou zitten, wat is dan het eerste wat je voor jezelf zou veranderen? Die signalen probeer ik op te vangen en daarna schrijf ik een voorstellenbrief. Daarmee gaan we uiteindelijk onderhandelen met de werkgever. Hoe meer mensen binnen het bedrijf zijn aangesloten bij de vakbond, hoe meer macht ik heb in die onderhandelingen. Die onderhandelingen zijn soms best stevig, maar het zijn ook serieuze zaken. Ik ga voor het beste resultaat voor de werknemers.” - Frank van Bennekom, cao-onderhandelaar bij FNV
Moet een bedrijf de afspraken uit de cao precies opvolgen?
Een bedrijf is verplicht om zich aan de afspraken in de cao te houden. Als een werkgever zich niet aan de cao houdt, kan dit gevolgen hebben. Werknemers kunnen in zo'n geval stappen ondernemen om hun rechten te beschermen. Als je merkt dat je werkgever zich niet aan de cao houdt, kun je dit aankaarten bij de vakbond of de ondernemingsraad. In ernstige gevallen kun je zelfs juridische stappen nemen.
Wat als de cao afwijkt van de wet? In principe moet een cao altijd voldoen aan de wettelijke minimumeisen. Er mag bijvoorbeeld geen lager loon instaan dan het minimumloon. Vaak staan er in de cao afspraken die voor jou beter uitpakken dan de afspraken die in de wet staan.
Wat als je niet onder een cao valt?
Niet iedereen heeft een cao; het kan dat jouw werkgever geen cao heeft afgesloten. Waar moet je op letten als je geen cao hebt? In dat geval gelden de wettelijke minimumregels, maar deze zijn vaak minder uitgebreid dan de afspraken in een cao. Heb je het idee dat je werkgever zich niet aan de regels houdt? De FNV kan je hierbij ondersteunen. Zo kunnen we samen met jou bekijken welke stappen je kunt nemen om je arbeidsvoorwaarden te verbeteren.
Je weet nu wat een cao is en wat je er aan hebt! Check dus meteen even of jij op je werk ook een cao hebt en wat erin staat! Heb je nog vragen of hulp nodig? Neem dan contact op met onze WhatsApp-service. Helpen wij je verder!
